W związku z coraz większą liczbą cudzoziemców w Polsce, wśród których przeważają obywatele Ukrainy, ale w pierwszej dziesiątce znajdują się także Białorusini, Niemcy, obywatele Indii czy Wietnamczycy, wzrasta zainteresowanie tematyką zezwoleń na pobyt, procedurami umożliwiającymi legalną pracę, prowadzenie działalności gospodarczej czy nabywanie nieruchomości w Polsce.

Jest to tematyka niezwykle rozległa i niemożliwa do przybliżenia w jednej publikacji na stronie kancelarii, stąd niniejszy post sprowadzi się jedynie do zasygnalizowania głównych kwestii związanych z tym tematem. Udzielenie szczegółowej porady czy pomocy prawnej związanej z indywidualnym przypadkiem jest oczywiście możliwe po uprzednim umówieniu wizyty w kancelarii. Poniżej przedstawionych zostanie kilka informacji praktycznych, przydatnych przy legalizacji pobytu w Polsce.

Co zatem warto wiedzieć? Przede wszystkim należy pamiętać, że cudzoziemiec ma obowiązek złożyć wniosek o udzielenie zezwolenia na pobyt najpóźniej w ostatnim dniu swojego legalnego pobytu w Polsce, jeśli chce nadal legalnie przebywać w kraju w czasie trwania postępowania w sprawie rozpoznania jego wniosku. Jeśli tego nie zrobi i przeoczy termin choćby o jeden dzień, naraża się na ryzyko wydania wobec niego decyzji zobowiązującej do powrotu (decyzji deportacyjnej), która łączyć się będzie z orzeczeniem zakazu wjazdu do Polski na określony w decyzji okres. W celu uniknięcia błędu dobrze jest oczywiście wniosek ten złożyć odpowiednio wcześniej, najlepiej – osobiście w Urzędzie Wojewódzkim, aby uniknąć nieprzyjemności w przypadku, gdy nasza przesyłka z wnioskiem z jakichś przyczyn do Urzędu nie zostanie przez Pocztę dostarczona.

Trzeba także pamiętać, że złożenie wniosku o zezwolenie na pobyt we właściwym terminie, mimo że legalizuje nasz pobyt w kraju do czasu jego prawomocnego rozpoznania, nie oznacza jeszcze, że możemy w tym czasie legalnie pracować – chyba że np. na podstawie poprzedniego zezwolenia byliśmy zwolnieni z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę na podstawie przyczyn wskazanych w ustawie. Zawsze przed podjęciem pracy warto upewnić się, czy nie musimy uzyskać w tym celu zezwolenia. W tym miejscu trzeba podkreślić, że nie wszyscy cudzoziemcy muszą ubiegać się o zezwolenie na pracę na tych samych zasadach. Oprócz obywateli państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego, którzy mogą wykonywać pracę w Polsce bez konieczności ubiegania się o zezwolenie, zwolnieni z obowiązku uzyskiwania zezwolenia są też obywatele Białorusi, Gruzji, Republiki Mołdowy, Federacji Rosyjskiej, Republiki Armenii i Ukrainy – pod warunkiem jednakże, że wykonują tę pracę przez maksymalnie 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy.

Co jeszcze? Należy uświadomić sobie, że postępowania trwają obecnie po kilka-kilkanaście miesięcy. Warto więc zadbać o to, by nie skończyła nam się w tym czasie ważność paszportu i odpowiednio wcześnie wyrobić nowy.

A co, jeżeli postępowanie trwa, naszym zdaniem, zbyt długo? Mamy wówczas prawo złożenia tzw. ponaglenia do Szefa Urzędu ds. Cudzoziemców, zgodnie z procedurą przewidzianą w Kodeksie postępowania administracyjnego. Takie ponaglenie składa się za pośrednictwem właściwego wojewody (Urzędu Wojewódzkiego), który w terminie 7 dni przekazuje je Szefowi Urzędu ds. Cudzoziemców do rozpoznania. Jeśli jednak zależy nam na szybkim rozpoznaniu naszego wniosku z uwagi na szczególne okoliczności (np. ciężka choroba członka rodziny), można także spróbować po prostu złożyć do Urzędu Wojewódzkiego prośbę o przyspieszenie rozpoznania sprawy.

Pamiętajmy też, że status naszej sprawy można sprawdzić online, po podaniu właściwego kodu. Bardzo ważne jest odbieranie przesyłek z poczty. Jeśli nie odbierzemy pisma z Urzędu (np. decyzji odmownej) mimo dwukrotnego awizowania, uważa się ją za doręczoną i biegnie nam termin na odwołanie!

Powyższy artykuł nie wyczerpuje oczywiście tematyki statusu prawnego cudzoziemców w Polsce – wręcz przeciwnie, zaledwie ją zarysowuje. Mam jednak nadzieję, że zamieszczone w nim informacje okażą się przydatne z praktycznego punktu widzenia i pomogą komuś w jego sprawie.